جۆینی تیلیگرام بن

نەخۆشیی کۆلێرا چییە و چۆن خۆمانی لێ بپارێزین؟

نەخۆشیی کۆلێرا چییە و چۆن خۆمانی لێ بپارێزین؟

کۆلێرا (بە ئینگلیزی: cholera) نەخۆشییەکی بەکتریاییە کە بەهۆی بەکتریای (vibro cholerae) دروست دەبێت. دەبێتە هۆی سکچوونێکی توند، لە ئەنجامیشدا وشکبوونەوەی جەستە، بەگشتی لە ڕێگەی خواردنی پیس و ئاوی پیسەوە تووشی مرۆڤ دەبێت.

ساڵانە نزیکەی ١.٤ بۆ ٤.٣ ملیۆن کەس لە جیهاندا تووشی ئەم نەخۆشییە دەبن.

کێ ئەگەری تووشبوونی زیاترە؟

ژیانکردن لە شوێنی پیس و بەکارهێنان و خواردنەوەی ئاوی پیس.

کەمی ڕێژەی ترشێتی گەدە، چونکە ئەگەر ڕێژەی ترشێتی گەدە زۆر بێت بەکتریاکان ناتوانن بمێننەوە و لەناودەچن.

نزیکبوونەوە لەو کەسانەی تووشی کۆلێرا بوون هۆکارێکە تاکوو لەوانەوە بگوازرێتەوە بۆ کەسی تەندروست.

خواردنی حەلەزۆنی خاو و هەر جۆرە گۆشتێکی خاو و خواردنی پیس.

ئەو کەسانەی گرووپی خوێنیان (O)ـیە، هەرچەندە هۆکاری ئەمە ڕوون نییە بەڵام ئەم کەسانەی سەر بەم گرووپی خوێنەن ئەگەری تووشبوونیان زیاترە.

دوای تووشبوون بە کۆلێرا بۆماوەی حەوت بۆ ١٤ ڕۆژ لەڕێگەی پیساییەکەتەوە بەکتریاکانی کۆلێرا دەکرێتە دەرەوە، وەک هەر نەخۆشییەکی تر کەسانی تووشبوو دووچاری سکچوونی کەم یان مامناوەند دەبنەوە و دەکرێت بەبێ هیچ نیشانەیەکیش تووش ببن، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا هەندێک کەس بە توندی دەیگرن، نیشانەکانی لەماوەی پێنج ڕۆژدا دەردەکەون :

نیشانەکانی نەخۆشیی کۆلێرا ئەمانەن؛ 
– سکچوون
– وشکبوونەوەی تووند
– هەستکردن بە تینووێتی زۆر
– گرژبوونی ماسولکەکان
– ڕشانەوە
– لاوازی
رێگاکانی چارەسەرکردنی ئەم نەخۆشییە بریتین لە؛ 
– زۆر خواردنەوەی ئاو
– وەرگرتنی ژیناوی تێکەڵ بە دژە بەکتریا بۆ کەمکردنەوەی سکچوون
– بەکارهێنانی زینک بۆ منداڵانی خوار تەمەن پێنج ساڵ
– بەکارهێنانی ژیناوی دەوڵەمەند بە مادە کانزاییەکان
رێگاکانی خۆپارێزی لە تووشبوون بەم نەخۆشییە؛  
– دەستشۆردنی بەردەوام بەتایبەت پێش نانخواردن، ئامادەکردنی خۆراک، شیردان بە منداڵ هەروەها دوای چوونە توالێت و هەڵسوکەوت لەگەڵ تووشبوو
– شۆردنەوەی سەوزە و میوە بە خوێ یان مادەی پەرمەنگەناتی پۆتاسیۆم
– پاککرندەوەی تانکیی ئاوی خواردنەوەی ماڵ و دڵنیابوونەوە لە سەرچاوەی ئاوی خواردنەوە
– کوڵاندنی ئاوی خواردنەوە و بەکارهێنانی حەبی کلۆر بۆ ناو سەرچاوەی ئاو
– دوورکەوتنەوە لە خۆراکی دەرەوە
چەند ڤاکسینێک دژی کۆلێرا هەن کە کاریگەرییەکەیان لە کۆنترۆڵکردنی کۆلێرادا سەلمێنراون، بەڵام بۆ هێشتنەوەی بەرگری لە ئاستێکی بەرزدا پێویستە قورچکی بەهێزکەر وەربگیرێن.

ئەمانەش بخوێنەرەوە

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked with *

دوایین بڵاوکراوەکان

زۆرترین خوێندراو