ئەبوبەکر عەلی

گۆڕینی هەڵوێست ودیدگای بەشێ لەسەلەفییەکان لەنێوان دوێنێ وئەمڕۆدا

بەشێ لە سەلەفییەکانی کوردستان، کە بە مەدخەلییەکان ناسراون و دکتۆر عەبدوللەتیف ئەحمەد، دیاترین ڕەمزیانە، لەم دواییانەدا، بەهەندێک دیدو هەڵوێست و تێگەیشتن و فتوای خۆیاندا چونەتەوە، لەوانەش هەڵوێستیان بەرانبەر هەڵبژاردن گۆڕیوەو لحوکمەکەیان لە کوفرەوە کردوە بە موباح و دەیانەوێت وێنایەکی نوێ لە خۆیان نیشان بدەن. دیدە توندەکانی ڕابردویان لەم ڕوەوە وازلێبێنن و لەگەڵ ئەو ڕۆڵە سیاسییە ناڕاستەوخۆیەی دە یانەوێت بیگێڕێن بیانگونجێنن. لە کۆنگرەکەی لەمەڕ زانا و شێخی تەریقەتی قادری بەناوبانگی کوردیش، شێخی نودێیی لە زانکۆی سلێمانی، جگە لەوەی ڕاگری کۆلێژی لێکۆڵینەوە ئیسلامییەکانی زانکۆ، دکتۆر خا لید ئەحمەد، کە دەکاتە برای دکتۆر عەبدوللەتیف، لە وتەکەی خۆیدا ستایشێکی زۆری شێخ و زانای ناوبراوی کرد، دکتۆر عەبدولەتیف خۆشی وەک میوانی کۆنگرە وتەی تایبەتی بە خۆی هەبو بەشداری تێدا کرد. لە کاتی لێدانی سرودی نیشتمانی عێراق و کوردستانیشدا ،هەمومان و لەوانەش ئەو دو دکتۆرە برایە، بە پێوە وەستاین.

هەمو ئەم شتانەش ئاماژەن بەوەی کەوا هەندێ لەوپرس وبابەتانەی لەمەو پێش وتادوێنێ بە (شرک)( و کوفر) و (بیدعە)و گومڕاییان دەزانین ولەسەر ئەوبناغەش هێرشیان دەکردە سەرئیسلامییەکان و بە توندی دژایەتیان دەکردن وحوکمی قورسی عەقیدەییان بەسەردادەدان، لەئێستادا بەوجۆرە نەماون بەجۆرێکی تر مامەڵەیان لەگەڵدا دەکەن.

ئەم دیدگا و هەڵوێست گۆڕینە، لێشاوێك ڕەخنەی ئیسلامییەکان و هەندێ ناوەندی تر ولەوانەش بەشێ لەناوەندە سۆفییەکەی، بە دوای خۆیدا هێنا، ڕەخنەکانێش بەگشتی ئاراستەی دژ بەیەکی هەڵوێستەکانی دوێنێ وئەمڕۆ و بەبێ مسداقییەت نیشاندانی رەمزە سەلەفییەکان کرابون، واتە بەپلەی یەکەم ڕەخنەبون لەکەسەکان نەك مەنهەج ؟ لەکاتێکدا بە بڕوای ئێمە، کە یەکێک بوین لە ڕەخنەگرە جددییەکانی ڕەوتی سەلەفی بە گشتی و لەوانەش سەلەفی مەدخەلی وبیروڕاکانی خودی دکتۆر عەبدولەتیف لە ڕابردودا، دەبو ڕەخنەکان ئاراستەی مەنهەج بکرانایە و مەبەست لێیان هاندان بێت بۆ بەخۆداچونەوەی زیاتر و ڕاستکردنەوەی زۆرتری هەڵە مەنهەجی و فکرییەکانی ڕابردویان ونیشاندانی ئەو ڕاستیەی کەسەلەفییەت، دژایەتیەکی قوڵی لەگەڵ ئیسلامەتی کوردەواریدا هەیە، ئاسان نییە بەهەمان شێوەی وڵاتان و بەبێ بەکوردی کردنی، بتوانێت ئیختراقێکی ڕاستەقینەی گۆمەڵگەبکات و ڕۆڵێکی ئەرێنی ژیانساز ببینێت.

کەمن بەش بە حاڵی خۆم مەسەلەکە بەو جۆرە دەبینم و پێشوازی لە هەر هەنگاوێکیان دەکەم کە ئاماژە بێ بە خۆداچونەوەی مەنهەجی و فکریی، بەحوکمی ئەوەی ڕەخنەگرتنەکانم لە مڕەوتە، لەڕابردودا فیکری بون نەک شەخسی، بەو واتایەی ئامانج لێیان دەستەبەرداربونی ئەوان بوە لە:
. مەنهەجێتێکی بە بڕوای ئێمە ناڕاست بۆ تێگەیشتن لە دین و دەق و واقیع

. پۆڵێنکردنی موسڵمانانی کوردستان لەسەر بناغەی عەقیدی و گومانکردن لە ئاینیان و حوکمبەسەردانیان بەحوکمی جۆراوجۆر،

. لافلێدانی قۆرخکردنی حەقیقەت و تەنها خۆبەڕاست زانین،

. دژایەتیکردنی مەعروفەکانی سەردەم و لەوانەش دیموکراسی.

هەر وەک چۆن لە ڕابردودا و سەبارەت بە ئیسلامییەکانیش بە هەمان ئامانج و پاڵنەر مامەڵەمان کردوە. بۆ نمونە لە چەندین کۆڕو بەرنامەدا دژ بەو کەس وناوەندانە وەستاوێنەتەوە کە دەیانویست، جیاوازی دیدی کۆن و نوێی مامۆستا عەلی باپیر دەربارەی پەرلەمان و هەڵبژاردن، بکەن بە دەروازەیە بۆ لێدان لە کەسیەتی ئەو، لە کاتێدا بەخۆدا چونەوەو خۆنوێکردنەوەی فیکریی ئەو لەم بوارەدا خوازیاری نرخاندن وپێشوازیلێکردن وستایشە نەك رەخنەلێگرتن و دژایەتیکردنی وقۆستنەوەی وەك ئارازی ململانێی حیزبیی.

بۆ سەلەفییەکانیش هەمان شت ڕاستە، کاتێک دکتۆر عەبدوللە تیف لە میانەی بە خۆداچونەوەیدا ئەوەی دوێنێ بە پرسێکی عەقیدەیی وکوفری زانیوە لەوانەش مەسەلەی هەڵبژاردن، ئەمڕۆ وەک ڕایەکی فیقهی و جوزئی دە یبینێ و پێشەوا شافعی بە نمونە دێنێتەوە کە چۆن کاتی خۆی لە میسر بەشێک لە فتوا و دیدگا فقهیەکانی گۆڕیوە دەربارەی هەمان پرس فتوای نوێی داوە، یاخود ئامادەیە لە کۆنفراسێکی زانستی دەربارەی کەلەپوری زانستی ڕابەرێکی تەریقەت لە کوردستاندا بەشداری بکات و ڕێزیش بۆ ئەو زاتە بنوێنێ، ئاماژەی ئەرێنین، هەربۆیە پێویستیان بەهاندانە، کەلە جەوهەردا لانی کەم لەروی فیکرییەوە و سەبارەت بەهەندێ پرس، نزیکبونەوەیە لە دیدی ئیسلامییەکان، هەروەها لەئەستۆ گرتنی لێپرسراوێتی زیاتری دینی وئەخلاقی ونیشتیمانیە بەرامبەر کۆمەڵگەو پێکەوە ژیانی ئاشتیانەو نزیکبونەوە لەڕۆح وتایپی تایبەت ومێژویی دینداریی کوردی.

دیارە ئەوە رونە ململانێ ورەخنەکان بەمە کۆتاییان نایەت، چاکسازیی لەفیکری سەلەفییەکانیشدا کات و وزەو هەنگاوی زۆرت دەخوازێت، بەڵام بەبەراورد بەڕابردو، وا چاوەڕوان دەکرێت، زیاتر مۆرکێکی سیاسی وبەهایی بەخۆوە بگرن نەك عەقیدەیی، واتە باس وخواسەکان زۆرترب چنە بواری دورو نزیکی لەبەها ئیسلامییە باڵاکانی هاوشێوەی دادپەروەری و ستەم دژی وئیسڵاح وهێزە سیاسییەکانی گۆڕەپانەکە.

دەرهێنانی ململانێکانیش لەبواری عەقیدەوە بۆ فیکرو سیاسەت و ئەخلاق، جگەلەوەی لەروی مەنهەجییەوە بە دەسکەوت دادەنرێت، تاڕاددەیەك سنور بۆ بڵاوبونەوەو تەشەنەکردنی فیکری تەکفیر یش دادەنێت و دەرگا بەروی کارلێکێکی عەقڵانیتر لەداهاتودا دەکاتەوە. سەرچاوەیەکی سەرئێشەو موزایەدەی دینی و بەرەو داخراویبردنیش، لەکۆڵ ئیسلامییەکان دەکاتەوە یاخود لاوازی دەکات.