لەتیف فاتیح فەرەج
یان بوونه‌سێ بۆ پێنج هه‌رێم
یان دیموكراتی و هاوئاستی و بوون
یان گه‌ڕانه‌وه بۆ زه‌برو زه‌نگ وسته‌م
ڕێگه‌یه‌كی تر نیه ، نه‌شیعه‌كان هه‌زمی كوردو سونه‌یان پێده‌كرێت ، نه كوردو سونه ده‌توانن دڵنیابن له‌وه‌ی شیعه به‌یه‌كه‌وه متمانه بۆ كوردو سونه دروستده‌كه‌ن ، شیعه یه‌ك نین ، كه‌واته بڕیاری یه‌كگرتووش نیه ، ئه‌مه بۆ كوردو سونه‌ش وه‌سایه ، هه‌موو له یه‌كتر ده‌ترسن ، زۆربه‌ش چمكێكی ئاوه‌زیان به ده‌ستی خه‌ڵكی ده‌ره‌وه‌ی عێراقه‌وه‌یه ، ئه‌مه‌ریكا حكومه‌تی نه‌ڕوخان به ته‌نێ له 2003 ده‌وڵه‌تیشی هه‌ڵوه‌شانده‌وه ئه‌وه‌ش به‌رهه‌می ئه‌و كاره ئه‌وه‌تا دوای بیست ساڵ زۆر له‌و شوێنه دورنه‌كه‌وتوینه‌ته‌وه كه ئه‌و ده‌م لێی بووین .
راستی نه‌ك زۆر له‌و شوێنه دورنه‌كه‌وتوینه‌ته‌وه ،بگره له ڕووی بوونی گه‌نده‌ڵی ، بوونی میلیشیای ناڕێكخراو ، هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی په‌یوه‌ندی نێوان پێكهاته‌كان زۆر چووینه‌ته دواوه ، هه‌ر ئه‌مه‌شه مرۆڤ ناچار ده‌كات بیر له ڕێگای تر بكاته‌وه .
1
ڕێگه باشه‌كه دیموكراسی ته‌واوه‌تی و پێكه‌وه هه‌ڵكردن و به‌یه‌ك چاو ڕوانینه گشت و یه‌كسانی و دادگه‌ریه، به‌و مانایه‌ی هیچ جیاوازیه‌ك له نێوان شیعه‌و سونه‌و كوردو توركماندا نه‌كرێت و پێكهاته‌كان پله به‌ند نه‌كرێن ، ئاوه‌زی ده‌سه‌ڵاتی شیعه ، سونه ، كورد ، بۆ ئه‌مه زۆر ئه‌سته‌مه ،شیعه نه‌ده‌یانه‌وێت ده‌سه‌ڵات له نێوان خۆیان و ئه‌وانی تردا دابه‌شبكه‌ن ، نه‌ده‌ستبه‌رداری كورسی ده‌بن ، ئه‌مه‌ش كاره‌كه زیاتر ئه‌سته‌م ده‌كات ، شیعه نه‌ك هه‌ر ئه‌وه‌نده ئه‌وان ته‌نانه‌ت بڕوایان به هێزی سه‌ربازی رێكخراویش نیه‌و زیاتر پشت به میلیشیاو حه‌شدی شه‌عبی ده‌به‌ستن ،وه‌ك چۆن كوردیش تا ئێستا نایه‌وێت هێزێكی تۆكمه‌و باشی هه‌بێت .
له ڕاستیدا دیموكراسی و پێكه‌وه هه‌ڵكردن زۆر ئه‌سته‌مه تا ئاوه‌زی ده‌سه‌ڵاتدارو سیاسیه‌كان نه‌گۆڕین ، ئه‌وه‌ش كات و قوربانی زۆری ده‌وێت و ئه‌سته‌میشه سه‌ركه‌وتووبێت ، چونكه له بنه‌ڕه‌تا عیراق له سه‌ر بنه‌مای نادادپه‌روه‌ری دروستكراوه .
2
ڕێگه هه‌ره خراپه‌كه گه‌ڕانه‌وه‌یه بۆ سه‌ركوت و چه‌وسانه‌وه‌و بێده‌نگگردن ، ئه‌م ڕێگه‌یه گه‌رچی زه‌حمه‌ته بتوانرێ جێبه‌جێبكرێت ، به‌ڵام هێشتا ئاوه‌زی سه‌ركردایه‌تی سیاسی به‌شێكی به‌رپرسانی سه‌ره‌وه‌ی عیراق نۆستالۆژیایان بۆهه‌یه‌و ته‌نانه‌ت كاری له سه‌ر ده‌كه‌ن ، له نێو هزری به‌شێك له سه‌ركرده‌كانی عیراقدا هه‌میشه سه‌دامێك ، بیركردنه‌وه‌یه‌كی سه‌دامیانه بوونی هه‌یه ، ته‌نانه‌ت زۆر جار كه‌ش و هه‌وایه‌ك ده‌ڕه‌خسێنرێت ، مرۆڤ ناچاری ئه‌وه بكرێت بڵێت ” خۆزگه به دوێنێ ” ئه‌مه نه‌ك هه‌ر له ناو خۆ، له ده‌ره‌وه‌ش كاری له سه‌ر ده‌كرێت .
هه‌ڵبه‌ت ئه‌م ڕێگه‌یه ده‌مانباته‌وه خاڵی سه‌ره‌تاو نیشانه‌ی ئه‌وه‌ش نیه كه سه‌قامگیری دروست ده‌بێت ، چونكه كه‌س واز له خه‌ونه‌كه‌ی خۆی ناهێنێت .
3
ڕێگه ئه‌هوه‌نه‌كه ، ئه‌و ڕێگه‌یه‌یه كه باس له‌وه ده‌كات عیراق سێ یان پێنج هه‌رێم بێت ، بابه‌تی به‌غداو كه‌ركوكیش تایبه‌ت تر مامه‌ڵه‌یان له گه‌ڵ بكرێت ، هه‌ڵبه‌ت ئه‌م ڕێگه‌یه هه‌ر وا ئاسان نیه ، لێ ڕه‌نگه ببێته مایه‌ی ئارامی نێوان پێكهاته‌كان .
گریمان هه‌موو ئه‌وانه نه‌كرا هه‌رێمی كوردستان چی بكات ، من بڕوام وایه هه‌رێمی كوردستان پێویستی به جۆرێك له ده‌رباز كردن له‌م قۆناغه هه‌یه ، بۆ ئه‌مه‌ش ئه‌گه‌ر ئاوڕ له ڕابردوو بده‌ینه‌وه ، له سه‌رده‌می دكتۆر به‌رهه‌م ساڵحدا بارو دۆخی خه‌ڵك له لایه‌ك ، هه‌روه‌ها په‌یوه‌ندی نێوان به‌غداو هه‌ولێر له لایه‌كی تر زۆر له ئێستا باشتر بوو ، كوردیش یه‌كتر بوون ، ڕه‌نگه ئه‌مه به‌شێكی له‌و سه‌رده‌مه په‌یوه‌ندی به بوونی تاڵه‌بانی باوكیشه‌وه بووبێت ،به‌ڵام بۆ ماوه‌یه‌كی كاتیش بێت هێنانه پێشه‌وه‌ی به‌رهه‌م ساڵح ده‌كرێت هه‌ندێك شت چاكبكات ، كه ئێستا زۆر خراپ بووه ، ڕه‌نگه ئه‌و تموحی له به‌غدایا هه‌بێت ، به‌ڵام رێكخستنه‌وه‌ی نێو ماڵی هه‌ولێر له به‌غدا گرنگتره ، من نازانم داخوا پاری و یه‌كێتی به‌و كاره ڕازی ده‌بن یان نا ، داخوا مه‌سعود بارزانی ئه‌و ده‌ستپێشخه‌ریه ده‌كات یان نا .
بڕوای ته‌واوم به‌وه هه‌یه ئه‌گه‌ر به‌ویش رازی نه‌بن ، كه‌سانی وه‌ك عوسمانی حاجی مه‌حمود ، شێخ مه‌حمودی حه‌فید زاده ، یان هه‌ر ناوێكی تر بۆ ئه‌م قۆناغه‌و بۆ پێكهێنانی حكومه‌تی ڕزگاری نیشتمانی و بۆ گرێدانه‌وه‌ی په‌یوه‌ندیه‌كان زۆر گرنگه .
ئه‌شێت خه‌ڵكانێك سه‌رنجیان له سه‌ر ئه‌م ناوانه هه‌بَت ، به‌ڵام ئه‌وه ڕای تایبه‌تی خۆمه‌و ده‌شێت باشم نه‌پێكابێت
Leave a Comment
Your email address will not be published. Required fields are marked with *